विरुद्धार्थी शब्द

विरुद्धार्थी शब्द        

१) अथ x इति

२) अजर x जराग्रस्त 

३) अमर x मृत्य 

४) अधिक x उणे 

५) अलीकडे x पलीकडे

६) अवघड x सोपे 

७) अंत x प्रारंभ 

८) अचल x चल 

९) अचूक x चुकीचे 

१०) अडाणी x शहाणा

११) अटक x सुटका  

१२) अतिवृष्टी x अनावृष्टी  

१३) अती x अल्प  

१४) अर्थ x अनर्थ   

१५) अनुकूल x प्रतिकूल

१६) अभिमान x दुरभिमान  

१७) अरुंद x रुंद  

१८) अशक्य x शक्य   

१९) अंधकार x प्रकाश  

२०) अस्त x प्रारंभ  

२१) अडचण x सोय

२२) अपेक्षित x अनपेक्षित  

२३) अशक्त x सशक्त

२४) अर्धवट x पूर्ण  

२५) अमूल्य x कवडीमोल  

२६) असतो x नसतो

२७) अपेक्षाभंग x अपेक्षापूर्ती  

२८) अंथरूण x पांघरूण  

२९) अग्रज x अनुज

३०) अनाथ x सनाथ

३१) अतिवृष्ट x अनावृष्टी

३२) अधोगती x प्रगती, उन्नती

३३) अबोल x वाचाळ

३४) अब्रू x बेअब्रू

३५) अल्लड x पोक्त

३६) अवखळ x गंभीर

३७) अवजड x हलके

३८) आरंभ x शेवट   

३९) आठवण x विस्मरण

४०) आशा x निराशा   

४१) आता x नंतर

४२) आत x बाहेर  

४३) आनंद x दु:ख  

४४) आला x गेला

४५) आहे x नाही 

४६) आळशी x उद्योगी

४७) आकर्षण x अनाकर्षण  

४८) आकाश x पाताळ  

४९) आतुरता x उदासीनता  

५०) ओबडधोबड x गुळगुळीत 

५१) आदर्श x अनादर्श 

५२) आवडते x नावडते 

५३) आवश्यक x अनावश्यक 

५४) आज्ञा x अवज्ञा 

५५) आधी x नंतर  

५६) आघाडी x पिछाडी  

५७) आजादी x गुलामी  

५८) आशीर्वाद x शाप  

५९) आस्था x अनास्था  

६०) आदर x अनादर  

६१) आडवे x उभे  

६२) आयात x निर्यात

६३) आंधळा x डोळस  

६४) ओला x सुका  

६५) ओली x सुकी

६६) ओळख x अनोळख  

६७) इकडे x तिकडे  

६८) इथली x तिथली          

६९) इष्ट x अनिष्ट  

७०) इमानी x बेइमानी

७१) इच्छा x अनिच्छा  

७२) इलाज x नाइलाज   

७३) इहलोक x परलोक

७४) उघडे x बंद  

७५) उच x नीच  

७६) उजेड x काळोख  

७७) उदासवाणा x उल्हासित

७८) उभे x आडवे

७९) उमेद x मरगळ  

८०) उंच x बुटका

८१) उच्च x नीच

८२) उतरणे x चढणे  

८३) उत्तम x क्षुद्र

८४) उत्कर्ष x अपकर्ष, अधोगती

८५) उचित x अनुचित  

८६) उदघाटन x समारोप  

८७) उदास x प्रसन्न

८८) उदार x अनुदार, कृपण  

८९) उधार x रोख

९०) उधळ्या x कंजूष, काटकसरी   

९१) उपकार x अपकार

९२) उपदेश x बदसल्ला

९३) उपयोगी x निरुपयोगी

९४) उपाय x निरुपाय  

९५)  उलट x सुलट     

९६) ऊन x सावली

९७) उगवणे x मावळणे

९८) उशिरा x लवकर

९९) उत्तेजन x विरोध  

१००) उत्साह x निरुत्साह

१०१) उद्धट x नम्र

१०२) उदार x कंजू

१०३) उन्नती x अवनती       

१०४) एकदा x अनेकदा  

१०५) ऐटदार x केविलवाणा

१०६) ऐच्छिक x अनैच्छिक, अपरिहार्य

१०७) कर्कश x संजुल  

१०८) कडक x नरम

१०९)  कळस x पाया

११०) कच्चा x पक्का

१११) कबूल x नाकबूल

११२) कडू x गोड

११३) कर्णमधुर x कर्णकटू  

११४) कठीण x सोपे  

११५) कल्याण x अकल्याण  

११६) कष्टाळू x कामचोर

११७) कंटाळा x उत्साह   

११८) काळा x पांढरा

११९) काळोख x प्रकाश, उजेड

१२०) कायदेशीर x बेकायदेशीर  

१२१) कौतुक x निंदा  

१२२) क्रूर x दयाळू  

१२३) कोरडा x ओला

१२४) कोवळा x जून, निबर

१२५) किमान x कमाल

१२६) कीव x राग   

१२७) कृतज्ञ x कृतघ्न

१२८) कृत्रिम x नैसर्गिक, स्वाभाविक

१२९) कृश x स्थूल

१३०) कृपा x अवकृपा   

१३१) कीर्ती x अपकीर्ती  

१३२) खरे x खोटे

१३३) खंडन x मंडन  

१३४) खात्री x शंका  

१३५) खाली x वर  

१३६) खादाड x मिताहारी  

१३७) खुळा x शाहाणा

१३८) खूप x कमी   

१३९) खरेदी x विक्री

१४०) खोल x उथळ  

१४१) गरम x थंड  

१४२) गमन x आगमन

१४३) गढूळ x स्वच्छ

१४४) गंभीर x अवखळ, पोरकट

१४५) गद्य x पद्य  

१४६) गाव x शहर

१४७) गारवा x उष्मा  

१४८) ग्राहक x विक्रेता

१४९) ग्रामीण x शहरी

१५०) ग्राह्य x त्याज्य

१५१) गुरु x शिष्य

१५२) गुण x अवगुण

१५३) गुप्त x उगड  

१५४) गुळगुळीत x खरखरीत, खडबडी

१५५) गुणी x अवगुणी  

१५६) गुणगान x निदा  

१५७) गोड x कडू  

१५८) गोरा x काळा

१५९) गौण x मुख्य

१६०) घट्ट x सैल, पातळ

१६१) घाऊक x किरकोळ  

१६२) चढ x उतार

१६३) चल x अचल, स्थिर

१६४) चढाई x माघार

१६५) चढणे x उतरणे

१६६) चवदार x बेचव

१६७) चपळ x सुस्त  

१६८) चंचल x स्थिर  

१६९) चांगले x वाईट  

१७०) चूक x बरोबर  

१७१) चोर x गोलीस

१७२) चिमुकला x थोरला

१७३) चिरंजीव x अल्पजीवी    

१७४) छोटी x मोठी

१७५) छोटेसे x मोठेसे  

१७६) जड x हलके  

१७७) जय x पराजय  

१७८) जन्म x मृर्यू  

१७९) जवळची x लांबची

१८०) जगणे x मरणे  

१८१) जमा x खर्च   

१८२) जबाबदार x बेजबाबदार

१८३) जर x तर  

१८४) जलद x हळू  

१८५) जागणे x झोपणे  

१८६) जास्त x कमी

१८७) जागरूक x निष्काळजी  

१८८) जागृत x निद्रिस्त

१८९) जाणे x येणे  

१९०) जिवंत x मृत

१९१) जिंकणे x हरणे  

१९२) जीत x हार

१९३) जुने x नवे  

१९४) जेवढा x तेवढा  

१९५) जोश x कंटाळा  

१९६) झोप x जाग  

१९७) झोपडी x महाल  

१९८) टंचाई x विपुलता  

१९९) टिकाऊ x ठिसूळ  

२००) ठळक x पुसट  

२०१) डावा x उजवा

२०२) डौलदार x बेढप   

२०३) तरुण x म्हातारा

२०४) तहान x भूक   

२०५) तुरळक x दाट

२०६) ताजे x शिळे

२०७) तारक x मारक

२०८) ताजी x शिळी  

२०९) ताल x बेताल

२१०) तेजस्वी x निस्तेज

२११) तेजी x मंदी

२१२) तीव्र x सौम्य

२१३) तीक्ष्ण x बोथट

२१४) तिरके x सरळ

२१५) तिरपा x सरळ  

२१६) थंड x गरम  

२१७) थंडी x उष्मा  

२१८) थोर x लहान

२१९) थोरला x धाकटा

२२०) थोडे x जास्त  

२२१) दया x राग   

२२२) दयाळू x जुलमी

२२३) दाट x विरळ

२२४) दीन x रात

२२५) दिवस x रात्र

२२६) दीर्घ x ऱ्हस्व

२२७) दुरित x सज्जन   

२२८) दुःख x सुख

२२९) दुष्काळ x सुकाळ

२३०) दुष्ट x सुष्ट

२३१) देशभक्त x देशद्रोही

२३२) देव x दानव, दैत्य

२३३) दृष्ट x सुष्ट     

२३४) दोषी x निर्दोषी, निर्दोष

२३५) द्वेष x प्रेम

२३६) धनवंत x निर्धन, कंगाल

२३७) धडधाकट x कमजोर  

२३८) धर्म x अधर्म

२३९) धाडस x भित्रेपणा  

२४०) धूसर x स्पष्ट

२४१) धिटाई x भित्रेपणा, भ्याडपणा

२४२) धीट x भित्रा

२४३) धूर्त x भोळा   

२४४) नफा x तोटा  

२४५) नवे x जुने

२४६) नम्रता x उद्धटपणा  

२४७) नाजूक x राठ   

२४८) निद्रा x जागृती  

२४९) निर्मळ x मळकट

२५०) निमंत्रित x आगंतुक 

२५१) निंदा x स्तुती

२५२) निर्दयता x सहृदयता, सदयता  

२५३) निर्बंध x मोकळीक  

२५४) निर्जीव x सजीव

२५५) निराश x उत्साही  

२५६) निःशस्त्र x शस्त्रधारी

२५७) निश्चित x अनिश्चित

२५८) निष्काम x सकाम   

२५९) निर्भय x भयभीत  

२६०) नीती x अनीती

२६१) नीटनेटका x गबाळ्या

२६२) नोकर x मालक  

२६३) नेहमी x क्वचित

२६४) नुकसान x फायदा

२६५) नेता x अनुयायी    

२६६) न्याय x अन्याय  

२६७) पक्की x कच्ची  

२६८) पडका x धडका  

२६९) पराक्रमी x भित्रा  

२७०) परका x स्वकीय  

२७१) पहिला x शेवटचा

२७२) पलीकडे x अलीकडे

२७३) परवानगी x बंदी  

२७४) प्रकाश x अंधार  

२७५) प्रश्न x उत्तर  

२७६) प्रामाणिकपणा x लबाडी  

२७७) प्राचीन x अर्वाचीन

२७८) प्रेमळ x रागीट  

२७९) प्रेम x द्वेष  

२८०) प्रचंड x चिमुकला  

२८१) प्रत्यक्ष x अप्रत्यक्ष  

२८२) प्रतिकार x सहकार  

२८३) प्रमाण x अप्रमाण

२८४) प्रगती x अधोगती   

२८५) पाप x पुण्य

२८६) पात्र x अप्रात्र  

२८७) पायथा x शिखर  

२८८) पांढरा x काळा  

२८९) प्रारंभ x अंत  

२९०) पुढची x मागची  

२९१) पुष्कळ x थोडे  

२९२) पूर्ण x अपूर्ण  

२९३) पूर्व x पश्चिम

२९४) पौर्णिमा x अमावास्या  

२९५) प्रिय x अप्रिय

२९६) फसवी x स्पष्ट    

२९७) फायदा x तोटा

२९८) फार x कमी  

२९९) फुलणे x कोमेजणे

३००) फुकट x विकत   

३०१) फिकट x गडद  

३०२) बहुमान x अपमान

३०३) बरोबर x चूक   

३०४) बलाढ्य x कमजोर

३०५) बसणे x उठणे   

३०६) बंद x उघडा  

३०७) बंधन x मुक्तता  

३०८) बंडाळी x सुव्यवस्था  

३०९) बाल x वृद्ध

३१०) बाहेर x आत

३११) बिघात x दुरुस्ती   

३१२) बुद्धिमान x निर्बुद्ध

३१३) बुद्धिमान x ढ  

३१४) बेसावध x सावध  

३१५) बेसूर x सुरेल    

३१६) भडक x सौम्य  

३१७) भरती x ओहोटी

३१८) भरभर x सावकाश  

३१९) भले x बुरे

३२०) भक्कम x कमकुवत  

३२१) भय x अभय  

३२२) भयंकर x सौम्य  

३२३) भयभीत x निर्भय

३२४) भव्य x चिमुकले  

३२५) भसाडा x मंजुळ

३२६) भरती x आहोटी     

३२७) भान x बेभाम  

३२८) भारतीय x अभारतीय

३२९) भाग्यवंत x दुर्भागी  

३३०) भांडण x सलोखा  

३३१) भिकारी x सावकार   

३३२) भूक x तहान  

३३३) भूषण x दूषण  

३३४) महान x क्षुद्र

३३५) मधुर x कडवट  

३३६) महाल x झोपडी

३३७) मऊ x टणक   

३३८) मंद x प्रखर

३३९) मंजुळ x कर्कश  

३४०) माता x पिता    

३४१) माथा x पायथा

३४२) माय x बाप

३४३) मालक x नोकर

३४४) मान x अपमान

३४५) माया x द्वेष

३४६) माघारा x सामोरा

३४७) मान्य x अमान्य   

३४८) म्हातारा x तरुण  

३४९) मिटलेले x उघडलेले  

३५०) मित्र x शत्रू  

३५१)  मैत्री x दुश्मनी  

३५२) मोठा x लहान

३५३) मोकळे x बंदिस्त  

३५४) मौन x बडबड  

३५५) मृत्यू x जीवन  

३५६) मृदू x कठीण

३५७) मुका x बोलका

३५८) मूर्ख x शहाणा   

३५९) यशस्वी x अयशस्वी

३६०) यश x अपयश   

३६१)  याचक x दाता    

३६२) येईल x जाईल  

३६३) योग्य x अयोग्य  

३६४) रक्षक x मारक  

३६५) रुडू x हसू  

३६६) राग x लोभ

३६७) राजा x रंक   

३६८) रुचकर x बेचव  

३६९) रूपवान x कुरूप  

३७०) रेखीव x खडबडीत  

३७१) रिकामे x भरलेले  

३७२) रोड x सुदृढ  

३७३) लहानपण x मोठेपण  

३७४) लक्ष x दुलर्क्ष  

३७५) लवकर x उशिरा

३७६) लबाड x भोळा  

३७७) लबाडी x प्रामाणिकपणा  

३७८) लय x प्रारंभ    

३७९) लक्ष x दुर्लक्ष  

३८०) लाडके x नावडते  

३८१) लांब x जवळ  

३८२) लांबी x रुंदी

३८३) लेचापेचा x भक्कम  

३८४) लोभी x निर्लोभी  

३८५) वाकडे x सरळ

३८६) वापर x गैरवापर   

३८७) वृद्ध x तरुण  

३८८) विचार x अविचार

३८९) विद्यार्थी x शिक्षक  

३९०) विश्वास x अविश्वास  

३९१) विलंब x त्वरा  

३९२) विशेष x सामान्य

३९३) विद्वान x अडाणी  

३९४) विष x अमृत

३९५) विरोध x पाठिंबा

३९६) विसरणे x आठवणे     

३९७) वेडा x शहाणा

३९८) वेगात x हळूहळू  

३९९) व्यवस्थित x अव्यवस्थित   

४००) शत्रू x मित्र  

४०१) शहर x खेडे  

४०२) शकून x अपशकून  

४०३) शाप x वर  

४०४) शंका x खात्री    

४०५) शेवट x सुरवात

४०६) श्वास x निःश्वास   

४०७) शिखर x पायथा

४०८) शिकारी x सावज

४०९) शिस्त x बेशिस्त   

४१०) शिक्षा x शाबाशकी  

४११) शीतल x उष्ण  

४१२) शीत x अशीत

४१३) शक्य x अशक्य

४१४) शेंडा x बुडखा

४१५) शुद्ध x अशुद्ध

४१६) शूर x भित्रा     

४१७) श्रीमंत x गरीब  

४१८) श्रेष्ठ x कनिष्ठ

४१९ ) सकाळ x संध्याकाळ

४२०) सज्जन x दुर्जन  

४२१) सदाचार x दुराचार  

४२२) सभ्य x असभ्य

४२३) सतर्क x बेसावध  

४२४) सतेज x निस्तेज

४२५) समाधान x असमाधान

४२६) सरस x निरस

४२७) समान x असमान

४२८) समृद्धी x दारिद्र्य    

४२९) सत्य x असत्य  

४३०) सरळ x वाकडा      

४३१) संवाद x विसंवाद  

४३२) स्वच्छ x घाणेरडा  

४३३) स्वतंत्र x परतंत्र

४३४) स्वस्थ x बेचैन  

४३५) स्वहित x परमार्थ  

४३६) स्वदेश x परदेश  

४३७) स्तुती x निंदा

४३८) स्वस्त x महाग

४३९) स्वाधीन x पराधीन

४४०) स्वागत x निरोप   

४४१) स्वार्थ x परमार्थ

४४२) स्वार्थी x निःस्वार्थी  

४४३) स्पष्ट x अस्पष्ट   

४४४) सावध x बेसावध  

४४५) साहसी x भित्रा  

४४६) सार्थ x व्यर्थ  

४४७) साम्य x फरक

४४८) सान x थोर

४४९) सावकाश x पटकन  

४५०) सार्वजनिक x खाजगी   

४५१) सानुली x मोठी  

४५२) सामुदायिक x वैयक्तिक       

४५३) स्थिर x अस्थिर  

४५४) सुप्रसिद्ध x कुप्रसिद्ध  

४५५) सुरक्षित x असुरक्षित  

४५६) सुख x दु:ख

४५७) सुटका x अटक

४५८) सुशिक्षित x अशिक्षित  

४५९) सुगंध x दुर्गंध  

४६०) सुंदर x कुरूप  

४६१) सुदैवी x दुर्दैवी  

४६२) सुरुवात x शेवट

४६३) सुभाषित x कुभाषित    

४६४) सूर्योदय x सूर्यास्त  

४६५) सोपे x कठीण

४६६) सोय x गैरसोय  

४६७) सौजन्य x उद्धटपणा  

४६८) सेवक x मालक

४६९) हळू x जलद  

४७०) हसणे x रडणे  

४७१) हलके x जड  

४७२) हजर x गैरहजर

४७३) हसतमुख x रडततोंड   

४७४) हार x जीत  

४७५) हिम्मत x भय  

४७६) हिंसक x अहिंसक

४७७) हिरमुसलेला x उत्साही  

४७८) हित x अहित   

४७९) हिशेबी x बेहिशेबी  

४८०) हीन x दर्जेदार

४८१) हुशार x मठ्ठ  

४८२) होकार x नकार

४८३) क्षमा x शिक्षा  

४८४) ज्ञान x अज्ञान